Yazan: Göksu Başaran
Coca-Cola ve Pepsi’ye rakip olarak piyasaya çıkan Kombucha Town iflas etti. Fonksiyonel içecek pazarında hızla yükselen ancak borç batağından kurtulamayan şirket, 2,6 milyon dolarlık borçla iflas koruması başvurusunda bulundu. ABD’de kombucha’yı, yani çay, şeker ve SCOBY adı verilen simbiyotik maya-bakteri kültürüyle fermente edilen hafif asidik bir içeceği ana akım hale getirmeye çalışan nadir markalardan biri olan Kombucha Town, mali krizle birlikte yeniden yapılanma sürecine girdi.
Şirketin kurucusu Chris McCoy, iflas kararını bir “geri dönüş fırsatı” olarak nitelendirdi. McCoy, “İflasın ne olduğunu biliyordum ama bana destek olan herkese karşı etik bir sorumluluk hissediyordum. Sonunda iflasın şirketi kurtaracak tek yol olduğuna ikna oldum” dedi.
Pandemi öncesinde geniş bir dağıtım ağı kuran şirket, kısa sürede ABD genelinde bilinir hale geldi. Ancak büyüme süreciyle birlikte artan borçlar kontrol edilemez noktaya ulaştı. İflas başvurusunda, Kombucha Town’un varlıklarının 100 bin ile 500 bin dolar arasında, borçlarının ise 1 ila 10 milyon dolar arasında olduğu belirtildi. McCoy’a göre bu süreç yalnızca finansal değil, aynı zamanda etik bir mücadeleyi de ifade ediyor.
Kombucha Town’un hikayesi 2011 yılında Washington eyaletinin Bellingham kentinde başladı. McCoy’un annesine erken yaşta Alzheimer teşhisi konması, onun sağlıklı yaşam arayışına yönelmesine neden oldu. 2014 yılında şirket, canlı kombuchayı çevre dostu alüminyum kutularda sunan ilk marka oldu. 2016’da yerel sınırların ötesine geçerek geniş dağıtıma başladı, 2020’de ise kitlesel fonlama yöntemiyle yatırım aldı. 2022’de “Biome Aid” adını verdiği özel formülle sindirim sağlığı odaklı ürünler geliştirdi.
Kombucha Town’un ürünleri sindirim sistemini destekleme, karaciğeri temizleme, bağışıklığı güçlendirme ve metabolizmayı hızlandırma gibi faydalar sunduğunu öne sürüyor. Bu iddiaların bir kısmı Healthline gibi sağlık kaynaklarında yer alan araştırmalarla da destekleniyor.
Şirketin iflası, Coca-Cola ve PepsiCo gibi devlerin son yıllarda karşılaştığı yeni türde rekabeti de gündeme getirdi. Artık klasik gazlı içecekler yerine enerji içecekleri, sporcu içecekleri ve daha sağlıklı alternatifler ön plana çıkıyor. ABD pazarında Coca-Cola yüzde 19,2 ile liderliğini sürdürürken, Dr Pepper yüzde 8,7, Sprite yüzde 8,03 payla Pepsi’yi geride bıraktı. Pepsi’nin pazar payı yüzde 7,97’de kaldı.
McCoy, sürece rağmen umutlu olduğunu belirterek, “Bu iflas son değil, büyük bir dönüşün başlangıcı olabilir” dedi.