Dubai’de Trans Aktivist Lilit Martirosyan’a Ayrımcılık İddiası

Göksu Başaran 

17 Ağustos 2025

Ermeni trans insan hakları savunucusu Lilit Martirosyan, Mayıs 2025’te São Paulo–Mombasa uçuşu sırasında Dubai Havalimanı’nda transit geçiş yaparken büyük bir hak ihlaliyle karşılaştığını açıkladı. Ülkeye giriş yapmayı hiç talep etmemesine rağmen pasaportuna el konuldu, saatlerce sorgulandı ve 14 saatten fazla bir süre boyunca yiyecek, su ve dinlenme imkânı verilmeden tutuldu. Kendisine söylenen tek şey ise “Sen transsın, Dubai’ye giremezsin” oldu.

Olay, uluslararası hak örgütlerinin sert tepkisine yol açtı. Right Side NGO, bu durumu “keyfî gözaltı ve aşağılayıcı muamele” olarak nitelendirdi ve özür, tazminat ile kapsamlı bir soruşturma talep etti. Küresel kampanya platformu All Out, Emirates’in sorumluluk almadığını belirterek uluslararası bir imza kampanyası başlattı. Sosyal medyada ise “#JusticeForLilit” etiketiyle dayanışma çağrıları yükseldi.

Tartışmaların merkezinde Emirates’in sunduğu Dubai Connect programı da yer aldı. Uzun aktarmalarda yolculara otel konaklaması sağlayan bu hizmetin Martirosyan’a verilmediği öne sürüldü. Emirates’in resmî şartlarında bu program için BAE’ye giriş izni gerektiği belirtilse de, bu durum trans yolcuların sistematik olarak dışlandığı yönünde eleştirildi.

Lilit Martirosyan yalnızca güncel bir mağduriyetin değil, aynı zamanda güçlü bir direnişin de sembolü. 2016’da kurduğu Right Side NGO ile Güney Kafkasya’da trans bireylerin ve seks işçilerinin hakları için mücadele ediyor. 2019’da Ermenistan Parlamentosu’nda konuşan ilk açık trans kadın olarak tarihe geçti, 2020’de ise Hollanda İnsan Hakları Tulip Ödülü’nü kazandı. Bugün hâlâ bölgesel ve uluslararası düzeyde trans hakları için en görünür figürlerden biri olarak biliniyor.

Bu olay, trans yolcuların uluslararası havaalanlarında bile güvenceden yoksun bırakıldığını bir kez daha ortaya koydu. İnsan hakları savunucuları Emirates’ten şeffaf bir soruşturma, özür ve benzeri ihlallerin tekrar etmemesi için uluslararası standartlara uyum talep ediyor.